Czym jest psychoterapia Gestalt?

O uważności, autentyczności i spotkaniu z samym sobą

Psychoterapia Gestalt to podejście, które powstało w połowie XX wieku z potrzeby stworzenia terapii bardziej żywej, relacyjnej i skoncentrowanej na tu i teraz. Jej twórcą był Fritz Perls, współtworząca go Laura Perls, a także inni psychoterapeuci, którzy pragnęli odejść od analizowania człowieka wyłącznie przez pryzmat przeszłości i problemów.

Gestalt skupia się na doświadczeniu, na tym, co dzieje się w danej chwili – w ciele, emocjach, myślach, relacjach. Jak powiedział Fritz Perls:

„Nie mów mi o swoich planach – powiedz mi, co czujesz teraz.”

Właśnie to „teraz” jest centrum pracy w terapii Gestalt.

W nurcie Gestalt zakłada się, że każdy człowiek ma w sobie naturalną zdolność do samoregulacji, rozwoju i zdrowia. Czasami jednak – w wyniku trudnych doświadczeń, relacji, presji czy lęku – tracimy z tym kontaktem. Psychoterapia ma pomóc go odbudować.

Laura Perls, współtwórczyni podejścia, mówiła:

„Gestalt to spotkanie dwóch osób, które próbują być w pełni obecne w tym, co się wydarza.”

Dlatego terapia Gestalt to nie analiza „co ze mną nie tak?”, ale raczej proces odzyskiwania kontaktu ze sobą – z własnym ciałem, emocjami, potrzebami i granicami.

Uważność i świadomość – pierwszy krok do zmiany

Podstawowym celem terapii Gestalt jest poszerzanie świadomości.Świadomość tego, jak reaguję, czego potrzebuję, czego unikam, co powtarzam w relacjach, jak dbam (lub nie dbam) o siebie. Dopiero widząc to wyraźnie, mogę zacząć coś zmieniać.

Fritz Perls powtarzał:

„Świadomość sama w sobie jest lecząca.”

Nie chodzi więc o to, by na siłę się zmieniać, lecz by zrozumieć siebie na tyle, by mieć wybór – jak chcę żyć, jak reagować, jak być z innymi.

W terapii Gestalt ogromne znaczenie ma relacja terapeutyczna. Nie jest to relacja ekspert–pacjent, lecz autentyczne spotkanie dwóch osób.Terapeuta nie „naprawia”, ale towarzyszy – jest lustrem, które pomaga Ci zobaczyć siebie z większą klarownością.

Irv Polster, jeden z ważnych przedstawicieli tego nurtu, napisał:

„Gestalt to spotkanie, w którym ludzie uczą się widzieć i być widzianymi.”

To właśnie doświadczenie bycia widzianym i akceptowanym staje się początkiem zmiany.

Całość zamiast fragmentów

Słowo Gestalt pochodzi z języka niemieckiego i oznacza „całość”, „formę” lub „kształt”. W tym podejściu patrzymy na człowieka całościowo – jako na jedność ciała, emocji, myśli i ducha.Nie chodzi o skupienie się na jednym aspekcie (np. tylko emocjach), ale o zrozumienie, jak wszystkie części siebie współdziałają, by tworzyć Twój sposób bycia w świecie.

Proces terapii Gestalt bywa pełen odkryć – czasem zaskakujących, czasem poruszających, a czasem po prostu dających ulgę.Nie chodzi o to, by stać się kimś innym, lecz by stać się bardziej sobą.

Fritz Perls ujął to tak:

„Nie staraj się być kimś innym. Stań się w pełni tym, kim jesteś.”

I właśnie do tego zaprasza Gestalt – do spotkania z samym sobą w prawdzie, z uważnością i czułością.