gestalt-terapia » Tu i teraz – dlaczego teraźniejszość jest tak ważna w terapii Gestalt

Jednym z najbardziej rozpoznawalnych elementów terapii Gestalt jest skupienie się na „tu i teraz”. Wiele osób słysząc to hasło, zastanawia się: czy to znaczy, że przeszłość nie ma znaczenia? W rzeczywistości chodzi nie o zapomnienie o przeszłości, lecz o odkrywanie, jak wpływa ona na to, co dzieje się właśnie teraz – w ciele, emocjach, relacjach, sposobie bycia w świecie.

Jak pisał Fritz Perls, twórca terapii Gestalt:

„Życie dzieje się tylko w teraźniejszości. Przeszłość już minęła, przyszłość jeszcze nie nadeszła.”

Co znaczy „tu i teraz” w terapii?

W nurcie Gestalt terapeuta zaprasza osobę do uważnego przyglądania się temu, co wydarza się w danym momencie spotkania – zarówno w słowach, jak i w ciele, emocjach czy napięciach, które pojawiają się w relacji.

Kiedy mówisz o trudnej sytuacji z przeszłości, terapeuta może zapytać:„Co czujesz teraz, kiedy o tym opowiadasz?”„Jak to jest mówić o tym do mnie?”

W ten sposób przeszłość staje się żywym doświadczeniem, które można przeżyć i zrozumieć w bezpiecznej przestrzeni.

Laura Perls podkreślała:

„Praca w teraźniejszości pozwala nam naprawdę spotkać się z doświadczeniem – nie analizować je, ale przeżyć w pełni.”

Dlaczego to takie ważne?

Kiedy jesteśmy zanurzeni w przeszłości, łatwo popadamy w żal, poczucie winy czy nieskończone „gdybanie”.Kiedy uciekamy w przyszłość – w plany, lęki, oczekiwania – tracimy kontakt z rzeczywistością i z sobą samym.

Terapia Gestalt pomaga powracać do chwili obecnej, bo tylko w niej możemy coś zmienić.Tylko teraz możemy zauważyć:

co czuję,
czego potrzebuję,
jak reaguję,
co robię (lub czego nie robię), by się ochronić lub zbliżyć do innych.

Świadomość tego jest pierwszym krokiem do autentycznej zmiany.

Tu i teraz w relacji terapeutycznej

W Gestalcie „tu i teraz” dotyczy nie tylko opowieści klienta, ale też tego, co dzieje się między nim a terapeutą.To, jak reagujesz na mnie, jak się czujesz w tym kontakcie, może być odbiciem tego, jak funkcjonujesz w relacjach poza gabinetem.

Jak mówił Irv Polster:

„To, co dzieje się między nami w tej chwili, jest mikroświatem twojego życia.”

Świadomość tego otwiera drogę do wglądu – a w konsekwencji do realnej zmiany w codziennych relacjach.

Tu i teraz to przestrzeń, w której możemy wybierać

Gestalt zakłada, że nie możemy zmienić tego, czego nie jesteśmy świadomi. Dopiero zauważając swoje wzorce, emocje i reakcje w teraźniejszości, odzyskujemy wolność wyboru.

Fritz Perls ujął to słowami:

„Zmieniam się tylko wtedy, gdy staję się sobą, nie wtedy, gdy próbuję być kimś innym.”

A stawać się sobą można tylko tu i teraz – w kontakcie z tym, co naprawdę się dzieje.

Jak to wygląda w praktyce?

W terapii Gestalt terapeuta może zapraszać Cię do:

zauważania, co czujesz w danym momencie rozmowy,
zatrzymania się przy napięciach w ciele,
zwrócenia uwagi na sposób oddychania, ton głosu, gesty,
refleksji nad tym, jak reagujesz w relacji – czy się wycofujesz, czy zbliżasz.

Te drobne momenty świadomości często okazują się bardziej transformujące niż długie analizy przeszłości.

Obecność jako droga do zmiany

Bycie „tu i teraz” nie oznacza zapominania o przeszłości. Oznacza spotykanie się z nią z pełną obecnością – tak, by mogła zostać domknięta i przestała nieświadomie kierować naszym życiem.

Gestalt uczy, że prawdziwa zmiana zaczyna się wtedy, gdy zatrzymujemy się, czujemy i jesteśmy obecni – z tym, co jest.